برای بسته بندی زعفران از ظروف مختلفی استفاده می شود که از مواد مختلفی ساخته شده اند. این ظروف در حفظ کیفیت زعفران بسته بندی شده نقش بسزایی دارند.
بسته بندی
بسته بندی محصولات کشاورزی ضمن افزایش کیفیت و ماندگاری محصول باعث افزایش قیمت محصول خواهد شد. با توجه به مشخص شدن برند و آرم روی بسته بندی، بر حسب گذشت زمان و ارایه کیفیت برتر محصول می توان تبلیغ قابل قبولی در زمان عرضه محصول ایجاد نمود.
متاسفانه صنعت بسته بندی در کشورمان در حال حاضر از جایگاه ممتازی برخوردار نیست و این عاملی جهت کاهش سود آوری محصولات کشاورزی و همچنین بروز مشکلات در زمان صادرات محصول خواهد شد. شکل ظاهری و نوع بسته بندی زعفران تاثیر بسیار زیادی در فروش محصول دارد.
ظروف بسته بندی زعفران باید ضمن دارا بودن شکل ظاهری مناسب، غیرقابل نفوذ در مقابل نور، رطوبت و هوا باشد. از ظروف شیشه ای، جعبه های مقوایی و یا فیلم های مخصوص بسته بندی و همچنین قوطی فلزی جهت بسته بندی استفاده می شود.
انواع بسته بندی زعفران
مواد بسته بندی زعفران مورد استفاده باید به گونه ای طراحی شود تا پایداری اکسایشی آن حفظ شده و از افت کیفی و فساد آن جلوگیری شود. تغییر رنگ، کاهش عطر، طعم و کاهش ماندگاری زعفران جهت نگهداری زعفران باید به گونه ای باشد تا از جذب رطوبت محیط به زعفران جلوگیری شود، چرا که زعفران به دلیل خشکی و پایین آمدن رطوبت آن، آماده ی جذب رطوبت در حد بالا می باشد.
اگر چه بر حسب گذشت زمان، زعفران عطر و طعم خود را به تدریج از دست می دهد؛ اما نحوه نگهداری مناسب آن در شرایط استاندارد، می تواند تا حد زیادی باعث کاهش این مشکل شود. پایین نگه داشتن رطوبت محیط، باعث می شود نمک های کروستین و پیکرو کروستین زعفران بدون تغییر باقی بمانند.
پس از خشک کردن و سرد نمودن، زعفران را داخل ظروف مناسب قرار می دهند. بسته بندی زعفران ممکن است در ظروف شیشه ای، پاکتهای پلی اتیلنی (L.D)، قوطی های پلی اتیلنی (H.D) و یا پاکتهای آلومینیومی لایه دار صورت گیرد.
به ویژه پس از آسیاب شدن باید دور از نور، رطوبت و گرما باشد و بهتر است زعفران در ظرف شیشه ای یا فلزی در بسته و در دمای مناسب نگهداری شود و زعفران بایستی پس از بسته بندی برای جلوگیری از فشرده شدن در داخل کارتن قرار گیرد و هنگام ترابری در جعبه های چوبی یا فلزی گذاشته شود. زعفران باید در مکان بهداشتی، درجه حرارت و رطوبت مناسب و دور از نور نگهداری شود.
در داخل ظروف بسته بندی زعفران باید برگه شناسایی شامل نام تولید کننده، نام منطقه، نوع زعفران، تاریخ بسته بندی و… قرار گیرد.حرارت محل نگهداری بسته بندی ها نباید بیشتر از 20 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی نباید بیش از ?60 باشد.
با توجه به اینکه اسانس (مواد معطر) زعفران قابل تبخیر بوده، در صورت بسته بندی زعفران در ظرف یا محل نامناسب، به مرور زمان اسانس آن تبخیر شده و از خواص دارویی زعفران و طعم و مزه آن نیز کاسته می شود و مرغوبیت آن از دست می رود. زیرا مواد معطر گیاه یعنی اسانس در حالت پودر شده، بسیار زودتر و تندتر از پودر نشده آن تبخیر می شود، لذا بهتر است زعفران تا هنگام مصرف پودر نشده و یا در صورت پودر کردن در ظرف در بسته و محل مناسبی نگه داری شود.
با بسته بندی زعفران به صورت مرغوب می توان از ورود نور، دما، رطوبت و میکروب ها به داخل بافت زعفران جلوگیری به عمل آورد. در کشورمان فیلم های مخصوص بسته بندی از کاربرد بیشتری در بسته بندی زعفران دارند.
استفاده از قوطی فلزی از مزایای بیشتری جهت بسته بندی زعفران محصول برخوردار است؛ چرا که حفاظت محتویات داخل قوطی از نظر رطوبت، نور، عدم فرار عطر و طعم، ورود اکسیژن و همچنین جلوگیری از وارد شدن ضربات مکانیکی باعث افزایش کیفی محصول می شود.
ظروف شیشه ای در برابر رطوبت، گاز، میکروب ها مقاوم بوده و همچنین به راحتی تجدید پذیر بوده و عوامل یاد شده از محاسن استفاده از این نوع بسته بندی زعفران می باشد. اما در مقابل، از معایب آن می توان به وزن زیاد آن، هزینه بالای حمل و نقل و همچنین بالا بودن درصد شکستگی مخلوط شدن خرده شیشه ها با زعفران اشاره نمود.
طبق استاندارد زعفران، این محصول در ایران به صورت زیر بسته بندی می شود.
